Planinarska odjeća i obuća

Planinarska odjeća i obuća

Planinarska odjeća i obuća osmišljene su za boravak i kretanje u prirodi, u različitim vremenskim uslovima i terenima. Korišćenje odgovarajuće odjeće i obuće doprinosi sigurnosti, zaštiti od vremenskih neprilika i udobnosti tokom dužih pješačenja, uspona ili višednevnih tura. U zavisnosti od godišnjeg doba, reljefa i dužine aktivnosti, biraju se odgovarajući slojevi garderobe i tip obuće.

Osnovni slojevi odjeće

Planinarska odjeća se kombinuje u više slojeva:

• Prvi sloj (bazna majica, donji veš) – izrađen od materijala koji upija znoj i brzo se suši

• Srednji sloj (dukserica, flis, lagani prsluk) – za dodatnu toplotnu izolaciju

• Spoljašnji sloj (jakna, šuškavac) – otporan na vjetar i vlagu, sa kapuljačom i ventilacijom

Ovakav sistem oblačenja omogućava prilagođavanje promjenama vremena i fizičkog napora.

Specijalizovana garderoba

Za zahtjevnije uslove koriste se jakne sa membranama koje štite od kiše i snijega, dok zimske ture podrazumijevaju i termo pantalone, gamašne, tople kape i rukavice. Ljetnje varijante uključuju lagane pantalone, majice sa UV zaštitom, šešire i rukave koji štite od sunca.

Materijali se biraju tako da budu otporni na habanje, brzo se suše, omogućavaju ventilaciju i ne zadržavaju vlagu. Pamuk se izbjegava kod većih fizičkih napora zbog zadržavanja znoja.

Planinarska obuća

Obuća za planinarenje pravi je osnov sigurnog kretanja po neravnom, klizavom ili strmom terenu. Postoji više tipova:

• Niska obuća – za lagane šetnje, dnevne ture i stabilne terene

• Srednje visoke cipele – za mješovite staze i nešto veća opterećenja

• Visoke čizme – za kamenit, blatnjav ili snježan teren, sa pojačanom zaštitom zgloba

Đon mora biti čvrst, sa izraženim šarama koje omogućavaju dobar hvat. Materijali uključuju kožu, vodootporne membrane i sintetičke mješavine otporne na vlagu i habanje.

Pribor i dodaci

Pored osnovne odjeće i obuće, često se koriste i dodatni elementi kao što su:

• Kapa, rukavice i marama (buff) – za zaštitu od vjetra i hladnoće

• Nausnice i UV naočare – kod izlaganja suncu u višim planinskim zonama

• Gamašne – za zaštitu nogu i obuće od blata, snijega i kamenja

Praktičnost i održavanje

Odjeća i obuća za planinarenje zahtijevaju redovno provjetravanje i održavanje prema uputstvima za konkretan materijal. Većina komada se pere na niskim temperaturama, a obuća se čisti nakon svake ozbiljnije ture. Pravilno održavanje produžava vijek trajanja i očuvanje zaštitnih svojstava.